1914
2023
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła (dawna cerkiew wojskowa później kościół garnizonowy)

Cerkiew św. Aleksandra Newskiego zlokalizowano na ówczesnych przedmieściach Suwałk. Jej projektantem był (...) Fiodor M. Wierzbicki. Budowę rozpoczęto w 1900 roku, a poświęcenia dokonano 8 września 1907 roku. Cerkiew była murowana w typie trzynawowej bazyliki. Nad prezbiterium umieszczono pięć małych kopuł, zaś nad głównym wejściem trzykondygnacyjną dzwonnicę z dziewięcioma dzwonami (...). Na węgłach wznosiły się cztery wieżyczki z kopułami. Wewnątrz sklepienie podtrzymywały dwa rzędy kolumn, podłogę wykonano z kamiennych płyt w różnej ornamentyce. Cerkiew pokryto cynkową blachą, a ściany frontowe pomalowano na biały kolor, gzymsy na zielony. Po I wojnie światowej cerkiew przejął kościół katolicki, a w 1923 roku duszpasterstwo wojskowe. Cerkiew przebudowano zgodnie z regułami liturgii rzymsko-katolickiej. Kościół został znacznie zniszczony pod koniec II wojny światowej. Wycofujący się Niemcy wysadzili w powietrze jego wieże uszkadzając również drzwi frontowe, okna i część dachu. W 1999 r. na froncie kościoła nad nawami bocznymi wzniesiono dwie bliźniacze wieże. Informacje z: „Prawosławne cerkwie na starych pocztówkach” oraz J. i J. Sochoń, „Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Suwałkach”. Fot. ze zbiorów Fotopolska.eu (1914 r.) oraz Pracowni Digitalizacji i Historii Mówionej Biblioteki Publicznej im. Marii Konopnickiej w Suwałkach (2023 r.).

Komentarze dodaj komentarz
Krzysztof

Autorem projektu tej cerkwi był nie inż. Fiodor Wierzbicki (autor projektu tzw. cerkwi wojskowej), tylko Michaił Prozorow, główny architekt guberni wileńskiej. Błąd przypisujący projekt inż. Wierzbickiemu, popełniony chyba przez ks. Aleksandra Sosnę w książce "Kopuły nad Wisłą", powtarza część polskiej literatury. Jednak źródła rosyjskie jednomyślnie wskazują na inż. Prozorowa. Według tego samego projektu tego samego architekta wzniesiono jeszcze dwie cerkwie: sobór p.w. Opieki Matki Boskiej w Grodnie i sobór p.w. św. św. Borysa i Gleba w Dyneburgu. Obie przetrwały do naszych czasów bez zmian, obie są czynne i były czynne przez cały okres radziecki, obie są katedrami biskupimi. Sobór grodzieński ma nawet identyczne wyposażenie jak niegdyś cerkiew suwalska.